Αγκυροβολία
ΑΓΚΥΡΟΒΟΛΙΑ (Η ΡΕΜΕΤΖΑΡΙΣΜΑ Η ΔΕΣΙΜΟ Η ΦΟΥΝΤΑΡΙΣΜΑ)
Άγκυρες
Είδη αγκυρών
Τύπου fluke (=άγκιστρο/νύχι) danforth ή ελαφρού κράματος (fortress, FOB κλπ). Χαρακτηριστικό τους είναι τα νύχια (flukes) και η ύπαρξη τύπου (οριζόντιος άξονας στο κάτω μέρος). Πολύ καλές σε άμμο, λάσπη αλλά δε δουλεύουν καλά σε φυκιάδες και βραχώδη βυθό.
Τύπου plow (=άροτρο) delta/spade/CQR . Πολύ καλά χαρακτηριστικά σε όλα τα είδη βυθών γι αυτό και προτιμούνται περισσότερο απ' τις προηγούμενες. Θα προβληματίσει σε πολύ μαλακό πυθμένα και ίσως σε πυκνή φυκιάδα. Υπάρχουν με σταθερό κορμό (delta/spade) ή με σπαστό (SQR).
Τύπου claw (=δαγκάνα) bruce. Αντίστοιχη με τις παραπάνω τύπου plow, πολύ καλή στους περισσότερους βυθούς και απαιτείται μικρότερο βάρος. Καλή ακόμα και σε βότσαλα. Γι αυτό είναι και οι πιο διαδεδομένες.
Τύπου τεσσαροχάλι ή σπαστή (grapnel) . Καλή για να "ψαρεύεται" αντικείμενα απ' το βυθό εκτός κι ο βυθός είναι βραχώδης και δουλέψει όπως στην ορειβασία.
Τύποι (Γαλβανισμένες – ματ εμφάνιση-, ανοξείδωτες, αλουμινίου): Bruce (για λασπώδη βυθό, πρόβλημα στον σκληρό ή με φυκάδα), Τύπου CQR (πιάνει καλύτερα στα φύκια. Επειδή είναι σπαστή καλή με εργάτη), Delta(εξέλιξη της CQR, καλύτερα στο βυθό, δυσκολότερα στο ράουλο του εργάτη), Τύπου Τεσσαροχάλι (Σπαστή Ομπρέλα), Danforth (κυρίως από ιστιοπλοϊκά και βοηθητική στα φουσκωτά), Hall, Northill, Ολες έχουν τα συν και τα πλήν. ΚΑΜΜΙΑ δεν είναι η απόλυτη άγκυρα. Η πιο συνηθισμένη η CQRκαι η Bruce. Για εφεδρική στο φουσκωτό η Danforth.
Χρειάζεται οπωσδήποτε αλυσίδα. Αυτή στην ουσία κρατάει το σκάφος. Για μικρά σκάφη υπάρχει σχοινί με ενσωματωμένο μολύβι (!!)
Στην κεφαλή του κρίκου (άγκυρα-αλυσίδα) υπάρχει στριφτάρι (ώστε κατά το βιράρισμα που η άγκυρα φέρνει βόλτες γύρω από τον εαυτό της, να μη μπερδεύει άγκυρα και σχοινί). Στο ένωμα αλυσίδας – σχοινιού υπάρχει ροδάντζα για να μη τραυματίζεται το σχοινί
Σχοινί βυθιζόμενο, καλής ποιότητας. Όχι υπερβολές προς τα πάνω ή προς κάτω στο σχοινί της αγκυροβολίας
Αν υπάρχει εργάτης όλο το έκταμα θα πρέπει να είναι αλυσίδα που μαζεύεται με «αλυσίλεκτρο» τύμπανο με εγκοπές!!! Μεγάλη αύξηση βάρους και όγκου!!! Για να αποφύγουμε το παραπάνω, θα πρέπει να έχουμε και τύμπανο μαζέματος σχοινιού
Η άκρη του σχοινιού δεμένη στο σκάφος. Αν όλο το έκταμα είναι αλυσίδα, να δέσετε την άκρη της αλυσίδας στο σκάφος όχι με κλειδί αλλά με σχοινί για να μπορεί να κοπεί σε ώρα ανάγκης
Να έχουμε εφεδρική άγκυρα
Παρακάτω βλέπε πίνακα με προτεινόμενα βάρη άγκυρας, μήκος και διάμετρο αλυσίδας και μήκος και διάμετρο σχοινιού σε σχέση με το βάρος του σκάφους. Ορισμένοι θεωρούν ότι το μήκος της αλυσίδας θα πρέπει να είναι διπλάσιο από το μήκος του σκάφους
Βάρος Φουσκωτού (kg) |
Βάρος Αγκυρας (Kg) |
Μήκος Αλυσίδας (m) |
Διάμετρος αλυσίδας (mm) |
Μήκος Σχοινιού (m) |
Διάμετρος Σχοινιού (mm) |
600 |
6 |
4 |
6 |
30 |
8 |
1.000 |
8 |
6 |
6 |
30 |
10 |
2.000 |
10 |
8 |
8 |
50 |
10 |
2.500 |
12 |
10 |
8 |
50 |
14 |
3.000 |
12 |
14 |
8 |
50 |
14 |
4.000 |
14 |
16 |
8 |
50 |
14 |
Γενικοί Κανόνες Αγκυροβολίας
Βασικός στόχος το δέσιμο του σκάφους με τρόπο που να παραμένει σταθερό στη θέση του όχι μόνο με τις υπάρχουσες καιρικές συνθήκες αλλά και με πιθανή επιδείνωση του καιρού
Βασικά στοιχεία που πρέπει να γνωρίζουμε πριν αγκυροβολήσουμε
α. Βάθος, είδος και μορφολογία βυθού.
β. Πόσο χρονικό διάστημα προγραμματίζουμε να μείνουμε.
γ. Προγνωστικά καιρού για το διάστημα που θα μείνουμε.
δ. Αν υπάρχουν κάποια τοπικά φαινόμενα (διεύθυνση, ένταση, κυματισμός κλπ στοιχεία που θα μάθουμε από ψαράδες κι όχι π.χ. απ' το φούρναρη).
ε. Τα φυσικά (και μη) εμπόδια που υπάρχουν τριγύρω (στεριά, ρηχάδες, αλυσίδες/καλώδια στον πυθμένα, ρεμέτζα, δίαυλος, τυχόν παλίρροια κλπ).
Πρωταρχικό ρόλο στην καλή αγκυροβολία παίζει το έκταμα της αλυσίδας και του σκοινιού και όχι η άγκυρα (πόσο δηλαδή μακριά αλυσίδα έχετε και πόσο ελεύθερο σχοινί θα αφήσετε).
Σημαντικοί παράγοντες αγκυροβόλησης: Η διεύθυνση και η ένταση του ανέμου, και του θαλάσσιου ρεύματος
Καλύτεροι βυθοί κατά σειρά: Λασπώδης, Αμμώδης, Βραχώδης
Έκταμα είναι το ολικό μήκος καδένας/αγκυρόσχοινου που έχει ποντιστεί μέχρι το όκιο (δέστρα) ή μέχρι το ράουλο του εργάτη.
Ένας εμπειρικός τρόπος είναι ότι το έκταμα πρέπει να είναι το λιγότερο 5πλάσιο του βάθους του νερού που φουντάρουμε (κανονικά ο λόγος εκτάματος είναι προς το συνολικό ύψος α)του βάθους νερού + β)του ύψους απ' την επιφάνεια της θάλασσας μέχρι το όκιο).
Μπορεί να αυξηθεί και σε 7:1 ή και παραπάνω εξαρτώμενο απ' το είδος του βυθού, τον κυματισμό, τον αέρα, το είδος της άγκυρας σε σχέση με το βυθό που φουντάρουμε κ.α.
Μήκος εκτάματος ανάλογα με τον καιρό: Μπουνάτσα= έκταμα 3 φορές το βάθος, Μέτριος καιρός=5 φορές το βάθος, Δυνατός καιρός=7 φορές το βάθος. Μίνιμουμ έκταμα ανεξαρτήτως βάθους 12 μέτρα
Η καλύτερη αγκυροβολία επιτυγχάνεται όσο το έκταμα «δουλεύει» παράλληλα προς το βυθό, στην περιοχή της άγκυρας. Για αυτό χρειάζεται η αλυσίδα στην αρχή. Αν δεν έχουμε αλυσίδα θα πρέπει να αυξήσουμε το έκταμα.
Αν δεν μας παίρνει ο χώρος να φουντάρουμε τα μέτρα που απαιτούνται ή αν θέλουμε να δουλεύει καλύτερα η άγκυρα και αλυσίδα κρεμάμε ένα βάρος στο όριο της αλυσίδας και σχοινιού ώστε να κρατάει την αλυσίδα παράλληλη με το βυθό αλλά και για να λειτουργεί η αλυσίδα καλύτερα σαν «σούστα». Ουσιαστικά προσθέτουμε το βάρος της καδένας που δεν μπορούμε να φουντάρουμε. Εναλλακτικά μπορούμε να "δέσουμε" μια επιπλέον άγκυρα με αλυσίδα σε σειρά, μπροστά απ' την κύρια αλλά βέβαια αυτό είναι εφικτό σε πιο μόνιμα αγκυροβόλια. Προσοχή αν έχουμε εργάτη να προσέξουμε στο μάζεμα να βγάλουμε το επιπλέον βάρος
Όπως βλέπετε στο παραπάνω σκίτσο όταν ο λόγος εκτάματος/βάθους είναι 10:1 παίρνουμε το 100% από μια άγκυρα τύπου danforth (fluke anchor).
Μάθετε την απαιτούμενη δύναμη συγκράτησης
Η δύναμη που θα χρειαστεί να "κρατήσει" το αγκυροβόλιο εξαρτάται απ' το μήκος του σκάφους και την ένταση του αέρα.
Ο παραπάνω πίνακας αναφέρεται σε τυπικά μεγέθη μήκους/πλάτους/εξάλων πολυεστερικών σκαφών. Μας καλύπτει πλήρως καθώς τα φουσκωτά τείνουν να είναι πιο χαμηλά (μικρότερα έξαλα), πιο στενά και με λιγότερο εκτόπισμα από αντίστοιχα πολυεστερικά.
Προσέξτε πως τετραπλασιάζεται η απαιτούμενη δύναμη με το διπλασιασμό της έντασης του αέρα!
Απαιτούμενο βάρος άγκυρας
Υπάρχουν πολλά συγκριτικά τα οποία μπορείτε να βρείτε στο διαδίκτυο. Μελετήστε τα αλλά να θυμάστε ότι όλα αναφέρονται σε αυθεντικές κατασκευές (π.χ. δοκιμάζουν bruce κι όχι "τύπου bruce")! Αυτό οφείλουμε να το θυμόμαστε όταν αγοράζουμε κάποια απομίμηση όπου πληρώνοντας ένα μικρό μέρος του κόστους της αυθεντικής περιμένουμε να δούμε θαύματα.
Προσοχή λοιπόν στις απομιμήσεις των παραπάνω γνωστών εταιρειών γιατί δεν αποδίδουν το ίδιο.
Διάμετρος αλυσίδας/σχοινιού
Προσοχή:
-τα παραπάνω στοιχεία αναφέρονται σε ταχύτητες ανέμου έως 30 κόμβους. Εάν οι άνεμοι είναι θυελλώδεις τότε το αγκυροβόλιο δεν είναι ασφαλές και απαιτούνται άλλες άγκυρες (storm anchors) ή συνδυασμός αγκυρών, πιο μεγάλες αλυσίδες και εκτάματα.
-το αγκυρόσχοινο πρέπει να έχει ελαστικότητα για αυτό χρησιμοποιούμε νάιλον.
"Θάψιμο" άγκυρας με βοήθεια μηχανής
Πόσο κινητήρα χρειαζόμαστε για να βοηθήσουμε την άγκυρα να "πιάσει"; Ο παρακάτω πίνακας μας δίνει την πληροφορία με πλήρη ισχύ στον άξονα της προπέλας.
Γι αυτό χρειάζονται ήρεμες κινήσεις όταν προσπαθούμε να "θάψουμε" την άγκυρα χρησιμοποιώντας κινητήρα και αφού πρώτα έχουμε αφήσει αρκετό έκταμα. Είναι πολύ εύκολο να ξεπιάσει η άγκυρα και τότε απαιτείται επανάληψη όλης της διαδικασίας!
Είσοδος στο λιμάνι - Δέσιμο σε οργανωμένη προβλήτα
Μετά τους φάρους (πράσινος δεξιά, κόκκινος αριστερά) με προσοχή, 3-5 κόμβους
Πλέουμε ήρεμα και προσεκτικά με προσοχή στο βυθόμετρο, μακριά από επιπλέοντα σχοινιά
Πλέουμε για να ελέγξουμε και να γνωρίσουμε τον πιθανό τόπο αγκυροβολίας
Προσοχή στο μπέρδεμα της προπέλας στα σχοινιά άλλων αγκυρών και καλαδουριών που επιπλέουν
Αν ρίξουμε άγκυρα προσοχή στο σταύρωμα των αγκυρών. Ευθυγράμμιση σκάφους. Όσο μακρύτερα πέσει τόσο καλύτερα. Πλησιάζουμε αργά προς το ντόκο και μαζεύουμε τα μπόσικα της άγκυρας (φερμάρισμα) – Δένουμε με καντηλίτσα ή μπεντένι. Προσοχή στα μπόσικα
Δένουμε συνήθως με πλωροδέτηση (αν είμαστε ανάμεσα σε 2 σκάφη, Πρυμιά άγκυρα και η πλώρη δεμένη στον ντόκο) ή πλωρο-πλαγιοδέτηση (αν είμαστε σε γωνία). Να μη ξεχάσουμε τα πλαϊνά προστατευτικά μπαλόνια (Πάντα στο φαρδύτερο μέρος του σκάφους). Αποφεύγουμε την πλαγιοδέτηση σεβόμενοι τους υπόλοιπους.
Προσεγγίζουμε, με την ελάχιστη δυνατή ταχύτητα, το σημείο που θα φουντάρουμε (ποντίσουμε) την άγκυρα. Η απόσταση αυτού του σημείου απ' τον ντόκο εξαρτάται απ' το απαιτούμενο έκταμα και κυρίως απ' τη μορφολογία του βυθού, το βάθος και το μήκος του φουσκωτού μας.
Ποντίζουμε την άγκυρα (δεν φουντάρουμε όλη την αλυσίδα χύμα με τον κουβά) και κάνουμε αργές διακοπτόμενες κινήσεις προς τον ντόκο αφήνοντας σιγά- σιγά αλυσίδα/σχοινί.
Δοκιμάζουμε την άγκυρα χωρίς όμως να την ξεσύρουμε κι όταν φτάσουμε στον ντόκο δένουμε την πλώρη.
Αν έχουμε την παραμικρή αμφιβολία για το κατά πόσο έχει πιάσει η άγκυρα μαζεύουμε αγκυρόσχοινο/αλυσίδα και άγκυρα και επαναλαμβάνουμε (δεν είναι ντροπή!) την κίνηση.
Πως πλησιάζουμε στην προβλήτα:
Αν φυσά από την ξηρά: Πλησιάζουμε κάθετα με τον κινητήρα.
Αν φυσά προς την ξηρά: Αφήνουμε τον αέρα να μας πλησιάσει και είμαστε έτοιμοι για ανάποδα.
Αν φύσα παράλληλα με την προβλήτα: Πλησιάζουμε με 450 με την κλειστή γωνία στον αέρα. Αφήνουμε τον αέρα να ανοίξει το σκάφος. Η γωνία αλλάζει ανάλογα με την άνεση που έχουμε από τα γύρω σκάφη.
Αν είμαστε κάθετα στην προβλήτα, δένουμε δύο σκοινιά από μπροστά (δεξιά και αριστερά με όσο το δυνατό μεγαλύτερη γωνία). Αν είμαστε ανάμεσα σε δύο σκάφη αυτό συνήθως αρκεί. Αν είμαστε σε γωνία δένουμε και ένα στην πρύμνη. Ελέγχουμε τα μπόσικα να μην τρακάρει στα διπλανά. Μόλις τελειώσουμε το δέσιμο παρατηρούμε για λίγο τις κινήσεις του σκάφους και διορθώνουμε ανάλογα.
Αν εκτιμήσετε ότι για να διατηρήσετε την κάθετη θέση χρειάζεται και άγκυρα προσοχή ώστε να πέσει έτσι ώστε να μπορείτε να την τραβήξετε χωρίς πρόβλημα. (σταύρωμα αγκυρών). Όσο μακρύτερα τόσο καλύτερα.
Άδειασμα νερών με βατραχάκι
Σήκωμα μηχανής από το νερό (προσοχή !! όχι τελείως γιατί βρίσκει στον καθρέπτη και μπορεί να τον σπάσει!!)
Κλειδώνουμε τα ταμπούκια και ότι άλλο κλειδώνει
Βάζουμε το κάλυμμα της κονσόλας (αν έχουμε) ιδιαίτερα αν έχουμε διάφορα όργανα (VHF, GPS κλπ) για να μη φαίνονται.
Αγκυροβόληση σε άγνωστη παραλία (αρόδο)
Εδώ είναι τα δύσκολα. Αν και πρέπει να δένουμε έτσι ώστε το βράδυ να κοιμόμαστε ήσυχοι εντούτοις ισχύει ο γενικός κανόνας: Ποτέ δεν είσαι ασφαλής. Οι περισσότεροι λένε ότι «όταν δένεις αρόδο δεν κοιμάσαι το βράδυ»
Γνώση επικρατέστερων μετεωρολογικών συνθηκών της περιοχής τη συγκεκριμένη εποχή, μορφολογία βυθού και ύπαρξη ρευμάτων
Προσοχή αν υπάρχουν άλλα σκάφη ή λουόμενοι
Ασφάλεια στην είσοδο και έξοδο του πληρώματος
Αγκυροβολία 2 σημείων. Η άγκυρα όχι σε φυκιάδα.
Το σκάφος δένεται μακριά από την ακτή πίσω από εκεί που σκάει το κύμα. Αυτό σημαίνει ότι ξεφορτώνεις ότι θέλεις κοντά στην ακτή και αφού δέσεις βγαίνεις κολυμπώντας. Υπάρχουν κόλπα να είσαι στην ακτή και να πας το σκάφος βαθιά με ένα σύστημα τροχαλιών. Ρωτήστε να μάθετε ποιός το ξέρει να σας το δείξει.
· Πως ρίχνουμε την άγκυρα:
Φέρνουμε το σκάφος κόντρα στον αέρα ή προς την κατεύθυνση που τελικά θέλουμε να είναι και φουντάρουμε την πλωριά άγκυρα. Περιμένουμε να πατήσει στον βυθό η άγκυρα και μετά κάνουμε μια στιγμιαία κίνηση ανάποδα έτσι ώστε να αρχίσει να πατάει και η αλυσίδα προς την κατεύθυνση που θέλουμε. Συνεχίζουμε την κίνηση προς τα πίσω με διακοπτόμενες αργές κινήσεις αφήνοντας συνεχώς αλυσίδα/σχοινί. Αν φυσάει αφήνουμε τον αέρα να κινήσει το σκάφος προς τα πίσω.
Παρακολουθούμε με υπομονή την πλώρη του σκάφους να γυρίζει προς τον καιρό, δείγμα ότι η άγκυρα δουλεύει.
Πριν φτάσουμε στο επιθυμητό σημείο δοκιμάζουμε την άγκυρα, ασφαλίζουμε δηλαδή το σχοινί σε ένα κοτσανέλο της πλώρης και κάνουμε ανάποδα σιγά-σιγά έτσι ώστε να επιτρέψουμε στην άγκυρα να πιάσει (αν κάνουμε ανάποδα δυνατά το πιο πιθανό είναι να ξεσύρει). Αν η άγκυρα ξεσύρει είναι δύσκολο (αν όχι απίθανο) να ξαναπιάσει και θα πρέπει να επαναλάβουμε τη διαδικασία.
Ένας τρόπος για να καταλάβουμε εάν έχουμε φουντάρει αρκετή αλυσίδα είναι το σκορτσάρισμα της πλώρης όταν την φέρνει στον (δυνατό) αέρα. Αυτό σημαίνει ότι η αλυσίδα δεν είναι αρκετή και δεν κάνει "ελατήριο", τεντώνει δηλαδή όλη και φτάνει να τραβάει την άγκυρα υπό γωνία με κίνδυνο να την ξεθάψει.
· Αν θέλουμε να δέσουμε το σκάφος στην ακτή:
Η πλώρη προς τον άνεμο (άρα και η άγκυρα), αν είναι κόλπος προς την είσοδο του κόλπου και υπάρχει δυνατότητα. Το άλλο σημείο ένα σταθερό στην ξηρά. Μπορούμε να δέσουμε με την πρώρα στην ακτή ή ανάποδα
Ρίχνουμε την άγκυρα (ή τις άγκυρες μία προς τα δεξιά και μία προς τα αριστερά, γωνία 450 - 900) και αφήνουμε το σκάφος να κινηθεί προς την παραλία. Δένουμε αφού εφαρμόσουμε αυτά που αναφέρθηκαν προηγουμένως. Μετά βγαίνοντας παίρνουμε και ένα τρίτο σχοινί που δένουμε σε κάποιο σίγουρο και σταθερό σημείο στην παραλία. Αν ο κάβος προς την ξηρά είναι μακρύτερος από 6-7 μέτρα, δέστε ένα μπαλόνι ή περισσότερα ενδιάμεσα ώστε να μη μπερδέψει κανένας.
Ελέγχουμε τα μπόσικα
Μακριά από βράχια ώστε αν το σκάφος παρασυρθεί, να μη χτυπήσει ή τριφτεί πάνω τους
Προβλήματα αγκυροβόλησης
Ξέσερμα της άγκυρας
Όταν δέσεις, ορίζεις κάποια ευθυγράμμιση για να δεις αν σε ξεσέρνει. Όταν η άγκυρα ξεσέρνει χρειάζεται προσοχή για να διορθωθεί η κατάσταση αφού είναι πιθανόν να γίνει ζημιά που μπορεί να φτάσει μέχρι και την απώλεια του φουσκωτού
Σκάλωμα της άγκυρας
Λιγότερο επικίνδυνο από το ξέσερμα αλλά εξίσου εγγυημένη η ταλαιπωρία
Δύσκολο να σκαλώσει σε άμμο ή λάσπη εκτός αν υπάρχει ναυάγιο, εγκαταλελειμμένη αλυσίδα, σημαδούρα ή κάβος στο βυθό
Μπορεί να πιάσει σε κάτω από κάποιο βράχο ή σε σχισμή. Το τεσσαροχάλι σφηνώνει πιό εύκολα από όλους τους τύπους. Αν γίνει δεν απελευθερώνεται με τίποτα
Αν ο βυθός είναι προσιτός, τότε μία βουτιά σώζει την κατάσταση
Μπορούμε να δοκιμάσουμε να την ξεσκαλώσουμε αλλάζοντας διεύθυνση έλξης εκτάματος: Πάμε απίκο πλέοντας σιγά, αφήνουμε έκταμα και αρχίζουμε να σηκώνουμε κάθετα
Αλλάζουμε διεύθυνση πηγαίνοντας προς τη διεύθυνση του ανέμου
ΠΟΤΕ δεν προσπαθούμε να τραβήξουμε την άγκυρα με τον κινητήρα!!